Κυνίσκα

Πέλοψ και Ιπποδάμεια

«Σπάρτας μὲν βασιλῆες ἐμοὶ
πατέρες καὶ ἀδελφοί, ἅρματι δ’ ὠκυπόδων ἵππων
νικῶσα Κυνίσκα εἰκόνα τάνδ’ ἔστασεν μόναν
δ’ ἐμέ φαμι γυναικῶν Ἑλλάδος ἐκ πάσας τόν
δε λαβεν στέφανον.»

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας η 8η Μαρτίου κι ευκαιρία να θυμηθούμε την πρώτη γυναίκα που νίκησε σε Ολυμπιακούς Αγώνες της Αρχαιότητας.

Αν δεν γνωρίζετε την ιστορία αυτή ευλόγως θα απορήσετε: πώς υπήρξε γυναίκα Ολυμπιονίκης, όταν δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες όχι μόνο να αγωνίζονται, αλλά ούτε καν να παρακολουθούν τους αγώνες ως θεατές.
Έχει, όμως, η Ιστορία και τις παγίδες της: στα αγωνίσματα αρματοδρομίας δεν ανακηρυσσόταν Ολυμπιονίκης ο ηνίοχος, αλλά ο ιδιοκτήτης του άρματος και των αλόγων!

Κόρη βασιλιά (του Ευρυποντίδη Αρχίδαμου Β΄) κι αδελφή βασιλιάδων (ετεροθαλής αδελφή του Άγιδος Β΄ και αμφιθαλής του Αγησίλαου Β΄), η Κυνίσκα νίκησε στο αγώνισμα του τέθριππου στους Ολυμπιακούς αγώνες του 396 π.Χ. και υπεράσπισε με επιτυχία τον τίτλο της σ’ εκείνους του 392 π.Χ. Μετά την Κυνίσκα υπήρξαν κι άλλες νικήτριες στις αρματοδρομίες των Ολυμπιακών Αγώνων, οι περισσότερες Σπαρτιάτισσες (όπως η Εὐρυλεωνίς). Βοηθούσαν, άλλωστε, κι οι νόμοι της Σπάρτης. Όχι μόνο γιατί επιφύλασσαν στις γυναίκες μια θέση κάπως καλύτερη απ’ ό,τι οι νόμοι των άλλων ελληνικών πόλεων. Αλλά και γιατί επέβαλλαν αυστηρούς περιορισμούς ως προς την ιδιοκτησία στους Σπαρτιάτες πολίτες: η απλούστερη λύση για έναν Όμοιο προκειμένου να καταστρατηγήσει τους νόμους αυτούς ήταν φυσικά να εμφανίζει τη γυναίκα του ως κύριο της περιουσίας! Κάπως έτσι οι γυναίκες της σπαρτιατικής αριστοκρατίας είχαν τα μέσα για να ασχοληθούν με ένα πανάκριβο χόμπυ, όπως ήταν οι αρματοδρομίες.

«ἐγένετο δὲ Ἀρχιδάμῳ καὶ θυγάτηρ, ὄνομα μὲν Κυνίσκα, φιλοτιμότατα δὲ ἐς τὸν ἀγῶνα ἔσχε τὸν Ὀλυμπικόν καὶ πρώτη τε ἱπποτρόφησε γυναικῶν καὶ νίκην ἀνείλετο Ὀλυμπικὴν πρώτη. Κυνίσκας δὲ ὕστερον γυναιξὶ καὶ ἄλλαις καὶ μάλιστα ταῖς ἐκ Λακεδαίμονος γεγόνασιν Ὀλυμπικαὶ νῖκαι, ὧν (ἡ) ἐπιφανεστέρα ἐς τὰς νίκας ἐστὶν αὐτῆς.» (Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 3, 8).

[Facebook, 8 Μαρτίου 2014]

Τριπλούν

Για να τελειώνουμε με τη θλιβερή ιστορία της πρωταθλήτριας του τριπλούν, που κάποιοι φρόντισαν να μας επιβάλουν ως ζήτημα «εθνικής σημασίας».

1. Η παράβαση των κανονισμών της διοργάνωσης στην οποία επρόκειτο να συμμετάσχει η αθλήτρια είναι πρόδηλη. Το μόνο ζήτημα που εγείρεται είναι ενδεχομένως η αναλογικότητα του αποκλεισμού ως ποινής σε σχέση με το παράπτωμά της.

2. Το ηθικό της παράπτωμα είναι πολύ πιο σοβαρό από την οποιαδήποτε παράβαση κανονισμών για όλους αυτούς που πιστεύουν στην αξιοπρέπεια ΟΛΩΝ των ανθρώπων, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, ιθαγένειας ή καταγωγής.

3. Το ιδανικό κατά την ταπεινή μου γνώμη θα ήταν το εξής: η αθλήτρια να κληθεί σε απολογία και εφόσον ζητήσει συγγνώμη με τον πλέον επίσημο τρόπο α. να της επιτραπεί η συμμετοχή στους ΟΑ (έ, να μην κλαίνε κι οι διάφοροι υπερασπιστές) και β. να υποχρεωθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και για ορισμένες ώρες να παρέχει κοινωνική εργασία βοηθώντας δομές που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη μεταναστών. Μια χαρά θα ήταν αν π.χ. προπονούσε και δίδασκε τα βασικά του στίβου και του αθλήματός της ειδικά σε παιδιά μεταναστών. Ίσως κι η ίδια να είχε την ευκαιρία να αναθεωρήσει τις ρατσιστικές ιδέες της, ενώ και κανένας άλλος δεν θα έχανε.

Κατά τα λοιπά, εξακολουθεί να με εντυπωσιάζει το πόσοι συμπολίτες μας αρνούνται να αντιμετωπίσουν τους επαγγελματίες αθλητές ως αυτό που είναι (δηλ. επαγγελματίες), προτιμώντας να τους θεωρούν κάτι σαν σημαιοφόρους του ελληνισμού. Αρκετούς ντοπαρισμένους δεν κάναμε ήδη αξιωματικούς των ΕΔ ή δώσαμε το όνομά τους σε στάδια και πλοία;

[Δημοσιεύθηκε στο Facebook, στις 26 Ιουλίου 2012]